Kropka jest bardzo ważnym elementem skrótów i skrótowców. Istnieje kilka zasad odnośnie stawiania jej w takich konstrukcjach:
- – Stawia się kropkę po skrócie, który jest początkową literą lub początkowymi literami skróconego wyrazu poza jednostkami miar i wag oraz rodzimymi jednostkami monetarnymi.
|
a. = albo |
hr. = hrabia |
hon. = honorowy |
|
ob. = obywatel |
tow. = towarzysz |
przyp. = przypis |
- – Stawia się kropkę na końcu skrótu polskiej nazwy wielowyrazowej, jeśli drugi wyraz zaczyna się od spółgłoski.
|
cdn. = ciąg dalszy nastąpi |
błp. = błogosławionej pamięci |
lm. = liczba mnoga |
|
tzw. = tak zwany |
śp. = świętej pamięci |
np. = na przykład |
- – W przypadku, gdy w nazwie wielowyrazowej drugi wyraz rozpoczyna się zaś od samogłoski, to jej skrót ma kropkę po skrócie każdego słowa.
|
m.in. = między innymi |
n.e. = naszej ery |
p.o. = pełniący obowiązki |
|
b.u. = bez uwag |
c.o. = centralne ogrzewanie |
o.o = ograniczona odpowiedzialność |
- – W taki sam sposób pisze się nazwy wielowyrazowe obcego pochodzenia.
|
l.c. = loco ciato (w miejscu cytowanym |
m.m. = mutatis mutandis (zmieniając, to co powinno być zmienione) |
a.i. = ad interim (tymczasowo/zastępczo) |
- – Należy postawić ją po skrótach obcych jednostek monetarnych.
|
dol. = dolar |
kor. = korona |
- – Nie stawia się po skrótach jednostek miar i wag oraz rodzimych jednostek monetarnych.
|
ha = hektar |
dag = dekagram |
|
zł = złoty |
gr = grosz |
- – Nie należy stawiać kropki po skrótach z początkiem i końcem wyrazu skróconego.
|
płk = pułkownik |
mgr = magister |
- – Nie stawia się po następujących skrótowcach: „PAN”, „BUW”, „MON”, „UW”, „URM”, „HIV”, „ONZ”, „PKO”, „USA”, „MSW”, „AIDS”, „PKP”, „RP”.
- – Nie wolno stawiać kropki po skrótach stosowanych w matematyce i fizyce.
|
cos = cosinus |
t = czas |
cosec = cosecans |
|
A = amper |
sin = sinus |
s = droga |
|
C = Celsjusz |
R = rentgen |
F = Farenheit |
- – Jedną kropką łączy się skróty podwojone:
|
pp. = państwo |
ss. = siostry, np. Elżbietanki |
- – Wieloliterowe skróty powtarza się z zastosowaniem obu kropek lub bez nich:
|
ob.ob. = obywatele |
bp bp = biskupi |
dr dr = doktorzy |
- – W skrótach i skrótowcach odgrywa ona nieocenioną rolę. Jej brak lub obecność decyduje o innym znaczeniu skrótu:
|
at = atmosfera techniczna a.t = łac. a tergo, czyli od tyłu |
br = bieżącego roku b.r. = bez roku |
ie. = indoeuropejski i.e. = łac. id est, czyli to znaczy |
- – Nie ma ona jednak tak dużego znaczenia w skrótach wieloznacznych – czyli takich, które nawet pisane tak samo mogą oznaczać zupełnie coś innego:
|
a = łac. area, czyli miara a = fr. avancez, czyli przyspieszcie |
s. = strona s. = łac. sanctus |
j. = jednostkamij. j.= jezioro |
|
pl. = plac pl. = plansza |
k.o. = kulturalno- oświatowy k.o = ang. knock-out. |
r. = rok r. = rodzaj |
Jednakże jej wstawienie bądź nie po skrócie wskazywać może na formę i znaczenie wyrazu oraz decydować nawet o płci osoby:
- – Kontrola u dr Zupy (kobiety)
- Kontrola u dr. Zupy (mężczyzny).
Pisownia interpunkcyjna w przypadku skrótów jest niestety niejasna. Często napotkać można skróty pisane według dawnych i nowych zasad, skróty polskie oraz pochodzące także z innych języków. Skróty pochodzące z języka łacińskiego są pisane wielką literą i stawia się po nich kropkę:
|
P.T. = łac. pleno titulo |
N.N. = ktoś nie znany |
S.A. = spółka akcyjna |
Po skrótach ksiąg biblijnych, które pochodzą od imion własnych nie stawia się:
|
Ag = Księga Aggeusza |
Am = Księga Amosza |
W różnych tekstach można się spotkać też ze skrótami o nietypowej pisowni – połączonych małymi i wielkimi literami, z łącznikiem, z ukośną kreską lub z dodatkowym znaczkiem:
|
Khz = kiloherc |
C = symbol stopnia temperatury |
D-ca = dowódca |
Problemowa jest sytuacja, gdy ten sam skrót jest pisany w różnych źródłach na różne sposoby:
|
PS lub P.S. = post scriptum |
k.k. lub kk = kodeks karny |
p.m lub P.M. = łac. post morten |
Warto pamiętać, że kropka skrótu użytego na końcu zdania kończy wypowiedzenie. Dotyczy to takich skrótów, jak: „itd”, „itp”, „etc”. Należy więc nie umieszczać na końcu zdania skrótu napisanego bez niej, bo może to wprowadzić czytelnika w błąd.
Kropka po
Stawia się ją także po:
- – Inicjałach: K. M., Ł.D., F.G., E. B.
- – Po liczbie lub literze wprowadzających części składowe wyliczenia.
- – W tytułach:
a) tytuły książek i czasopism pisze się na karcie tytułowej bez końcowej kropki:
◦ Monika Zalewska Logika w praktyce Wydawnictwo Naukowe Semafor Toruń 1999.
b) Po tytule utworu, czyli po tytule rozdziału, ustępu, paragrafu, można ją postawić (choć niekoniecznie), jeżeli początek tego tytułu jest rozpoczęty wielką literą: - – Konsekwencje psychiczne traumy
- – Konsekwencje psychiczne traumy.
Należy ją pominąć, jeżeli w takich tytułach nie odróżnia się małych i wielkich liter:
- – KONSEKWENCJE PSYCHICZNE TRAUMY
- – uwarunkowania i terapia
4) Po tytułach artykułów w gazetach i czasopismach nie stawia się:
- – Biegnąc po słońce
- – Wypadek na Siódemce
- – Ulewny Londyn
5) Nie stawia się po tytule, imieniu i nazwisku w podpisach, na wizytówkach i wywieszkach:
- – profesor Andrzej Przybylski
- – Wrocław, ul. Mazowiecka 7
6) Nie stawia się kropki również po napisach o charakterze hasłowym, na afiszach i transparentach oraz po napisach na szyldach:
- – Żądamy lepszej obsługi w sklepach
Stawiamy jedna czy dwie kropki w przypadku, kiedy zdanie kończymy datą ze skrótem wyrazu “rok”. Np. ” … wydana dnia 20.05.2012 r..”
Oczywiście stawiamy wyłącznie jedną kropkę. Nigdy nie ma czegoś takiego jak dwie kropki na końcu zdania – albo jedna, albo trzy.
Dziękuje za pomoc
Parafia pw. Św. Wojciecha BM (=parafia pod wezwaniem Świętego Wojciecha Biskupa Męczennika)
czy
Parafia pw. Św. Wojciecha BM. ?
Serdecznie dziękuję za odpowiedź! 🙂
Bez kropki na końcu.
Witam, mam pytanie odnośnie skrótu “,-” po kwocie, np. 25 000,00,- . Czy jest prawidłowe używanie tego skrótu. Zarzucono mi, że nie i potrzebuję podstawę, że można taki skrót stosować.
Wydaje mi się, że taki skrót po prostu nie istnieje, dlatego jego używanie jest nieuprawnione. Bo niby co on miałby znaczyć? Jeżeli piszemy kwotę pieniędzy, to ona zawsze jest wyrażona w walucie, która powinna ją określać.
To ,- to oznacza że jest zero groszy! Kiedyś myślałam właśnie jako dziecko że to jest skrót od złotego,a potem zobaczyłam to samo za granicą.
To jest jakby napisać 25 000 zł 0 groszy. Po prostu 25 000,- złotych . 🙂
Wiem, że to stara sprawa, ale dawniej w księgowości używano skrótu 25 000,- (ten myślnik po przecinku oznaczał, że nie ma groszy i zastępował dwa zera. Kiedyś robiono wszystko ręcznie, zatem szybciej było wpisać jeden myślnik zamiast dwóch zer). Zapis “25 000,00,-” jest niepoprawny, gdyż nie istnieje liczba z dwoma przecinkami (przynajmniej w Polsce). Więc albo “25 000,00″, albo” 25 000,-“, ale ten drugi, uważam, że tylko przy określaniu jednostek monetarnych. Pozdrawiam 🙂
Nie Khz tylko kHz, to jest poprawny skrót. Wszystkie skróty przedrostków od kilo w dół pisze się małą literą, vide:
http://www.jednostek.pl/przedrostki-si
https://pl.wikipedia.org/wiki/Herc
p.m lub P.M. = to nie jest skrót z łac. post morten (po śmierci) tylko post meridiem, czyli po południu i stawia się go w krajach anglosaskich używających dwunastogodzinnego systemu miary czasu po godzinie, np. 12:15 p.m.
Chciałabym zapytać czy tworząc rozwinięcia od niektórych skrótów w pisowni należy używać kropki? np. “S.O.S” – Save Our Souls czy też “S.O.S.” czy “SOS”, albo np. “WWW”, czy “W.W.W”, czy też “W.W.W.”? Chodzi mi o poprawny zapis tych skrótów, jeśli od każdej litery rozpoczyna się w rozwinięciu inne słowo 😉
Na pewno SOS i WWW są poprawne bez kropek, ale nie jestem w stanie wytłumaczyć dlaczego 🙂
W podręczniku do j. polskiego znalazłam taki kwiatek;
na podstawie opinii rzeczoznawców: dr. Krzysztofa X, mgr. Michała X
czy coś się zmieniło od moich szkolnych czasów?
To są poprawne zapisy, ponieważ dotyczą odmienionych słów “doktor” i “magister”. Zdania brzmią więc “na podstawie opinii doktora K. i magistra M.”, dlatego stawia się w tym przypadku kropkę na końcu skrótów.
Witam. Mam pytanie dotyczące przecinka po skrócie r.n.e. Oczywiście na końcu zdania sprawa jest prosta, zapisujemy np. w 65 r.n.e. Co zrobić ,jeżeli po skrócie wymagany jest przecinek ,ponieważ jest jest ciąg dalszy zdania. Pozdrawiam. Alina